Cá Betta nổi bật với màu sắc rực rỡ và bộ vây dài thướt tha, luôn thu hút những người chơi cá cảnh. Mặc dù cá Betta có thể sống tốt trong nhiều môi trường bể nước khác nhau, chúng cũng rất dễ mắc bệnh. Để tránh tình trạng cá Betta bị chết hoặc lây bệnh cho các sinh vật khác trong bể, hãy cùng Thủy Sinh Aqua tham khảo các chứng bệnh thường gặp ở cá betta, cùng các triệu chứng và cách điều trị hiệu quả nhất nhé!
Bệnh nấm cá Betta
Phòng và chữa bệnh nấm cho cá Betta, hay còn gọi là bệnh nấm thủy mi, là điều rất quan trọng vì đây là một loại bệnh phổ biến có thể khiến cá chết rất nhanh.
Nguyên nhân và triệu chứng của bệnh nấm cá Betta
Bệnh nấm là loại bệnh phổ biến và có thể khiến cá chết rất nhanh, do đó việc phát hiện và chữa trị sớm là vô cùng quan trọng.
Mầm bệnh nấm luôn hiện diện trong hồ cá.
Cá Betta thường nhiễm bệnh nấm khi bị yếu và mất sức đề kháng sau khi mắc một số bệnh khác hoặc bị thương.
Cá nhiễm nấm thường xuất hiện các búi màu trắng hoặc xám giống như cục bông gòn trên thân, vây hoặc mang.
Cách chữa trị bệnh nấm cho cá Betta
Dưới đây là một số cách chữa trị bệnh nấm Betta:
- Cách ly cá bệnh để điều trị, không cần phải chữa trị toàn bộ hồ cá vì mầm bệnh nấm luôn tồn tại trong hồ và chỉ tấn công khi cá bị suy yếu do mắc bệnh khác trước đó.
- Có thể điều trị cho cá bằng các loại thuốc như malachite green, muối, tăng nhiệt độ, methylene blue, formalin hoặc hydrogen peroxide. Bôi trực tiếp thuốc lên vết nấm, cần hết sức cẩn thận để không để thuốc dính vào mang cá.
- Điều quan trọng nhất là xác định nguyên nhân khiến cá đổ bệnh và giải quyết nguyên nhân đó. Dù vì nguyên nhân nào, cá bị suy giảm hệ miễn dịch sẽ tạo điều kiện cho mầm bệnh tấn công.
Cách phòng và trị bệnh nấm cho cá Betta
Bệnh nấm thường bị nhầm lẫn với bệnh lở miệng (Columnaris).
Khi quan sát kỹ chỗ bị bệnh nấm, sẽ thấy các sợi nấm mọc ra như tóc, trong khi bệnh lở miệng trông giống như cục bông gòn.
Bệnh đốm trắng ở cá Betta
Bệnh đốm trắng ở cá Betta là do ký sinh trùng ẩn dưới lớp da của cá, tạo ra các đốm trắng như hạt muối hoặc cát trên cơ thể cá.
Nguyên nhân và triệu chứng của bệnh đốm trắng ở cá Betta
Cá bị bệnh thường bơi giật cục và cố quẹt mình vào các vật thể trong hồ. Bệnh này có thể trở nên nghiêm trọng nhưng may mắn là dễ chẩn đoán và chữa trị.
Ký sinh trùng phát triển rất nhanh, do đó việc phát hiện và điều trị kịp thời là cực kỳ quan trọng. Lưu ý rằng, ngay cả khi các đốm trắng biến mất, không có nghĩa là mầm bệnh đã hoàn toàn bị tiêu diệt.
Ký sinh trùng vẫn sống và phát triển trong nước, ngay cả khi không còn trên cơ thể cá. Tăng nhiệt độ nước là cách hiệu quả để rút ngắn chu trình sinh trưởng của chúng, vì ở nước lạnh, chu trình này có thể kéo dài nhiều tuần.
Cách chữa trị bệnh đốm trắng ở cá Betta
Để chữa trị bệnh đốm trắng ở cá Betta bạn có thể áp dụng một số cách sau:
- Tăng nhiệt độ nước: Tăng nhiệt độ nước từ 21 đến 27 độ C (tránh quá 32 độ C để không gây vô sinh cho cá). Bắt đầu với 29 độ C và giảm dần khi bệnh thuyên giảm.
- Tắm nước muối: Nước muối giúp loại bỏ ký sinh trùng khỏi mình cá, làm cho chúng rơi xuống hồ điều trị. Khi thả cá về hồ cũ, ký sinh trùng sẽ không còn nữa.
- Sử dụng hóa chất: Các hóa chất chứa muối đồng như Coppersafe hay Aquarisol rất hiệu quả. Có nhiều loại thuốc chuyên dụng có sẵn tại các tiệm cá cảnh, nhưng cần lưu ý rằng thuốc mạnh có thể gây căng thẳng cho cá.
- Malachite green: Không nên dùng cho các loại cá da trơn như cá nheo, cá chạch và các loại cá khác như cá tetra. Điều trị trong 4 đợt, mỗi đợt kéo dài 3-4 ngày, thay khoảng 50% nước trước mỗi đợt. Tiếp tục điều trị trong hai tuần để đảm bảo tiêu diệt hết ký sinh trùng.
- Methylene blue: Thông dụng ở Việt Nam, có nhiều nhãn hiệu ở dạng viên và chất lỏng. Đọc kỹ hướng dẫn tỷ lệ pha thuốc trước khi dùng vì nồng độ mỗi loại có thể khác nhau.
Cách phòng bệnh đốm trắng
Tránh căng thẳng và giảm sức đề kháng: Các nguyên nhân gây bệnh bao gồm nước dơ, nhiệt độ biến đổi đột ngột, ăn quá no.
Cách ly cá mới và cây thủy sinh: Đảm bảo không mang mầm bệnh từ bên ngoài vào hồ.
Duy trì nhiệt độ ổn định: Tránh thay đổi nhiệt độ hồ một cách đột ngột. Trước khi thả cá vào hồ mới, bỏ túi đựng cá vào hồ khoảng 15 phút để cân bằng nhiệt độ.
Chất lượng nước: Cùng với duy trì chất lượng nước, đây là những biện pháp quan trọng để phòng tránh ký sinh trùng và bệnh tật cho cá.
Bệnh thối vây ở cá Betta
Bệnh thối vây ở cá Betta thường xảy ra khi cá bị căng thẳng và suy giảm khả năng miễn dịch, khiến chúng dễ bị nhiễm vi khuẩn có sẵn trong môi trường.
Nguyên nhân và triệu chứng của bệnh thối vây ở cá Betta
Dấu hiệu ban đầu của bệnh là viền vây bị mất màu, có thể chuyển sang màu nâu hoặc trắng, sau đó nhanh chóng lan ra toàn bộ vây.
Đôi khi, phần vây bị nhiễm bệnh có màu hanh đỏ. Nếu bệnh lan tới các tia vây và phần thịt thì tình trạng sẽ trở nên nghiêm trọng và có thể dẫn đến cái chết của cá.
Bệnh thối vây làm hỏng vây của cá và thường dẫn đến nhiễm trùng nấm thứ cấp.
Cách chữa trị bệnh thối vây ở cá Betta
Dưới đây là một số phương pháp chữa bệnh thối nấm ở cá Betta:
- Xác định và loại bỏ các nguyên nhân gây bệnh như nước bẩn, cho cá ăn quá no.
- Các loại thuốc điều trị bao gồm Melafix, Maracyn, muối hoặc hydrogen peroxide (H2O2), có thể hòa vào nước hoặc bôi trực tiếp lên vùng vây bị nhiễm bệnh (ẩn thận không để thuốc dính vào mang cá vì có thể gây chết cá).
- Các lcoại thuốc kháng sinh như Tetracycline và Sulfa chỉ nên dùng trong trường hợp cần thiết.
- Bệnh thối vây là bệnh cơ hội, gây ra bởi các vi khuẩn phân hủy thông thường. Khi cá bị thương hoặc suy giảm miễn dịch, vi khuẩn mới có cơ hội tấn công. Điều đầu tiên cần làm là thay nước sạch. Sau đó có thể sử dụng muối, nước lá bàng hoặc methylene blue để điều trị.
Bệnh lở miệng ở cá Betta
Bệnh lở miệng ở cá Betta thường được gây ra bởi vi khuẩn Columnaris, một loại vi khuẩn hình que gram âm. Dù có vẻ giống như bệnh nấm, nhưng thực tế đó là do vi khuẩn này gây ra, không phải là bệnh nấm thực sự.
Nguyên nhân và triệu chứng của bệnh lở miệng ở cá Betta
Dưới đây là một số nguyên nhân chính gây bệnh lở miệng ở cá Betta:
- Vi khuẩn này thường trú ngụ ở đầu, môi, miệng và bên trong miệng của cá. Triệu chứng của bệnh lở miệng bao gồm:
- Vùng xung quanh miệng của cá trở nên sưng như cục bông gòn, nhưng cần phải lưu ý rằng điều này thường bị nhầm lẫn với bệnh nấm thực sự.
- Bệnh lở miệng thường không có những sợi tơ dài như sợi tóc như bệnh nấm, mà thay vào đó là hình ảnh của cục bông gòn.
- Ngoài ra, bệnh có thể xuất hiện dưới dạng các đốm màu nâu-vàng, trắng hoặc trắng-xám trên đầu, vây, mang hoặc thân của cá, thường có quầng đỏ xung quanh vùng nhiễm bệnh.
- Biểu hiện bệnh này cũng có thể xuất hiện dưới dạng “yên ngựa” (saddleback) trên lưng của cá.
Chữa trị và phòng bệnh lở miệng ở cá Betta
Sử dụng các loại thuốc như Malachite green (không dùng cho cá con), muối hoặc Melafix.
Trong trường hợp kháng sinh cần thiết, có thể sử dụng như Spectrogram, Furanace hoặc Sulfa.
Để phòng tránh bệnh cần chú ý những điều sau:
- Nhiệt độ nước biến đổi đột ngột.
- Nuôi quá nhiều cá trong cùng một không gian.
- Đảm bảo nước luôn sạch và không bị ô nhiễm.
- Kiểm soát nồng độ oxy hòa tan và nitrite trong nước.
- Bảo vệ sức khỏe của cá Betta cần sự chăm sóc và giám sát định kỳ, đặc biệt là khi nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào của bệnh lở miệng.
Bệnh xù vảy ở cá Betta
Bệnh xù vảy ở cá Betta thường phát sinh trong môi trường sống thuỷ sinh. Khi hệ thống miễn dịch của cá bị suy giảm do căng thẳng, chúng dễ bị nhiễm và phát triển.
Nguyên nhân và triệu chứng của bệnh xù vảy ở cá Betta:
Bệnh thường xuất hiện khi chất lượng nước không tốt, có nhiều amoniac hoặc nitrit, nhiệt độ biến đổi liên tục, và dinh dưỡng không đủ.
Triệu chứng bao gồm:
- Cơ thể sưng to, tổn thương da, và đôi mắt lồi.
- Mang cá nhợt nhạt, loét, lờ đờ, thờ ơ.
- Cá có thể ngừng ăn, thở hổn hển lấy không khí từ phía trên cùng của bể và thể hiện dấu hiệu của sự mất cân bằng khi bơi lội.
Chữa trị và phòng bệnh xù vảy ở cá Betta
Bệnh phù ở cá cảnh thường rất khó chữa trị, và đa số các loại cá khi bị nhiễm bệnh này thường không thể sống sót. Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm, có thể cứu sống các cá trong bể.
Di chuyển cá sang bể khác, thêm muối vào nước, cung cấp thức ăn chất lượng cao và điều trị bằng kháng sinh như Maracyn-Two.
Đảm bảo bể cá luôn sạch sẽ và duy trì điều kiện môi trường thích hợp bằng cách không nuôi quá nhiều cá, sử dụng bộ lọc để làm sạch nước, và thực hiện thay nước định kỳ.
Trên đây là những thông tin để giải đáp câu hỏi về các chứng bệnh thường gặp ở cá betta. Tuy nhiên, loài cá này cũng có thể mắc phải một số bệnh khác. Việc tìm hiểu kỹ về các vấn đề sức khỏe khác cũng là yếu tố quan trọng giúp bạn chăm sóc cá Betta một cách toàn diện và hiệu quả nhất. Hãy theo dõi Thủy Sinh Aqua để có thể cập nhật những thông tin chăm sóc cá một các nhanh nhất nhé!